
ABŞ-da aparılan bir araşdırma müəyyən etdi ki, DNT nümunələri hətta insanın çimdiyi sudan, havada nəfəs almasından, hətta çimərlikdəki ayaq izindən də götürülə bilər.
Nəticələri Nature Ecology & Evolution elmi jurnalında dərc edilən araşdırmada, elm adamlarının, nəsli kəsilməkdə olan dəniz tısbağalarını araşdırmaq üçün qumdan ətraf mühitin DNT nümunələri toplayarkən, tapıntıların çox keyfiyyətli olduqlarını bildiriblər.
Tədqiqat çərçivəsində 6 nəfərin çalışdığı 280 kvadratmetrlik heyvan klinikasından götürülən hava nümunələrinin tədqiqində işçi heyətin və heyvanların DNT-lərinin aşkar edilərək uyğunlaşdırıla bildiyi müşahidə edilib.
Tədqiqatda deyilir: "Tüpürcəyimiz, dərimiz, tərimiz və qanımız vasitəsilə ətraf mühitə daxil olan insan DNT-si itkin düşmüş şəxslərin tapılması və cinayətlərin açılması, arxeoloji əhəmiyyət kəsb edən ərazilərin müəyyən edilməsi və sağlamlığın monitorinqi və məhkəmə-tibbi araşdırmalara kömək etmək üçün istifadə edilə bilər".
Florida Vəhşi Təbiət Xəstəlikləri Universitetinin Genomika professoru David Daffy, "Bütün bu şəxsi, əcdad və sağlamlıq məlumatları ətraf mühitdə sərbəst şəkildə mövcuddur və hazırda havada asılır" ifadəsini işlədib.
Hesabatda eyni üsulların "məxfiliyin pozulması, yerin izlənilməsi, məlumatların toplanması, fərdlərin və ya populyasiyaların genetik izlənməsi” kimi zərərli işləri asanlaşdıra biləcəyi təhlükəsinə də işarə edilib.
Ülkər Abdurahmanlı